خواص شاهتره و دیگر فواید درمانی آن
شاه تره گیاهی است از خانواده ی Fumariaceae ، جنس Fumaria ، یک ساله و علفی ، برگ های آن به رنگ سبز غبار آلود ، کوچک ، خیلی بریده بریده و نواری است.
گل های آن نامنظم ، به رنگ سفید ، به صورت خوشه ای و نوعی به رنگ بنفش مایل به قرمز می باشد.
این گیاه دارای چند گونه ی مختلف است ؛ نوع گل بنفش مایل به قرمز در کشور ایران به طور خودرو و روی بانه ی باغ های انگور ، کنار دیوارها و زمین های نرم و متروک می روید و در اردیبهشت و خرداد گل می دهد.
محل رویش شاهتره و فواید دارویی آن
نوع گل سفید شاهتره در نقاط مرطوب و سایه دار و کنار نهر های آب در ایران ; در اطراف تهران ، ورامین و در دامنه های البرز ، گیلان ، مازندران ; گرگان ، آذربایجان و فارس در اطراف شیراز و کازرون ; در خراسان در قوچان ، فریمان و نیشابور ، در کرمان در بم و در جیرفت ، در مناطق جنوبی در جزیره ی خارک و بلوچستان انتشار دارد.
نوع دیگری از آن وجود دارد که تا به حال در ایران دیده نشده است.
نام های دیگر شاهتره
شاهترج – شاتره – تلخی – معرب – فومتر – اصفورن – شجرة الدم – سلطان البقول – بقلة الملک – پیت پاپارا
طبیعت و طبع شاهتره ; مرکب القوی است – یعنی در حرارت ، معتدل ولی خیلی خشک است و عده ای آن را گرم و خشک می دانند.
ترکیب شیمیایی گیاه شاهتره ; ترکیبات غیر آلکا لوعید ی پنتاتر یا کونتان ، گلوکز ، تانن و فوماریک اسید در آن وجود دارد.
خواص درمانی گیاه شاهتره ( خواص شاهتره )
- سی تا پنجاه گرم از شاهتره را در یک لیتر آب جوش دم کنید ; و هر روز صبح و شب هر بار یک فنجان از آب صاف کرده ی آن را بنوشید ; خون را صاف می کند ، سموم کبد را برطرف می سازد ، زردی یا یرقان را درمان می کند ، عطش را تسکین می دهد ; مدر و معرق است ، ضد انگل می باشد ، تب بر است و در موارد تب های ضعیف مصرف می شود ; مسهل اخلاط سه گانه خصوصا سودا و تلخی صفرا و سودای سوخته می باشد.
- خشک آن را بکوبید و با سرکه یا با آب و عسل و یا با مخلوطی از سرکه و عسل مخلوط کرده و بخورید ;
برای رفع قی صفراوی ، آشفتگی های بلغمی و پاک کردن معده از فضولات حبس شده در معده بسیار نافع است. - خواص شاهتره برای معده و کبد ; آب تازه ی آن را بگیرید و با شکر و یا با تمر هندی مخلوط کرده و بخورید. کهیر را درمان می کند ; برای تقویت و پاک کردن معده و روده ها و باز کردن گرفتگی های کبد و طحال مفید است.
دیگر خواص شاهتره
- هر روز چهار مثقال از شاهتره را با دو مثقال پوست شاخه های جوان درخت بید در آب بجوشانید ; تا به اندازه ی هفت فنجان آب باقی بماند ، بعد آن آب را صاف کرده و سه فنجان صبح ناشتا ، دو فنجان قبل از ناهار و دو فنجان قبل از شام بنوشید. تب نوبه یا مالاریا را درمان می کند.
- آن را در دهان بجوید و مزمزه کنید. برای التیام جراحات دهان و زبان و استحکام لثه و بن دندان نافع است.
- آب جوشانده ی شاهتره را در دهان قرقره کنید ; جوش های آن را برطرف می کند.
- عرق شاهتره که از تقطیر گیاه به دست می آید را بخورید ; از اسهال جلوگیری می کند.
- برای برطرف کردن موی اضافی که در پلک چشم می روید ; اول با موچین ضدعفونی شده مو را بکنید ; بعد به جای آن آب شاهتره ی تازه را گرفته ; و با صمغ عربی مخلوط کرده بمالید. مانع روییدن مجدد موی اضافی می شود.
- با آب تازه ی آن شست و شو کنید. جرب و سودا را درمان می کند.
- مالیدن آب تازه ی آن به جای گزیدگی زنبور درد آن را نقصان می دهد .
دیگر فواید درمانی شاهتره
- آب تازه ی گیاه شاهتره را بگیرید و بر انگشتان بمالید ; خارش بین انگشتان را برطرف می کند.
- کشیدن آب تازه ی شاهتره در چشم باعث تقویت بینایی می شود ; و از ریختن اشک زیاد جلوگیری می کند.
- خواص شاهتره برای خارش زنانه ; دو مثقال از آن را با دو مثقال بابونه بجوشانید و آب صاف کرده ی آن خود را بشویید. خارش قسمت های زنانه یا واژینال را برطرف می کند.
- ضماد شاهتره با حنا برای معالجه ی جرب و خارش پوست نافع است.
عوارض و مضرات شاهتره
تذکر ( مضرات شاهتره ) ; مصرف آن به تنهایی برای معده و شش ها خوب نیست.
