خواص اسطوقدوس ( اسطوخودوس ) ، مشخصات و فواید درمانی آن
گیاهی است با نام علمی Lavandula از تیره ی نعناع و از خانواده ی labiatae ، چند ساله، به شکل بوته ای پرپشت و کوچک، به بلندی سی تا شصت سانتی متر، دارای ساقه های متعدد یا پرشانه و ساقه های آن چهار گوش و تمام قسمت های این گیاه دارای بوی تندی است.
برگ های اسطوخدوس یا همان اسطوقدوس باریک و دراز، با لبه ی برگشته و متقابل و پوشیده از کرک سفید پنبه ای که از کنار برگ های آن ساقه های کوتاه برگ دار خارج می شود، برگ های آن کمی شبیه به برگ مرزه می باشد ; گل های آن ریز و معمولا به رنگ بنفش تیره یا ارغوانی به صورت سنبله است ; که در بهار ظاهر می شود. تخم آن بسیار ریز ، کمی پهن به رنگ زرد تیره ی مایل به سیاه است.
محل رویش اسطوقدوس ( اسطوخودوس )
اصل گیاه اسطوقدوس هندی است و در آسیا و اروپا، در پرتقال، جزایر قناری و مناطق حاشیه ی مدیترانه، الجزایر، عربستان تا استانبول و آسیای صغیر و اکثر نواحی روی زمین در تپه های خشک و دامنه های کم ارتفاع و سواحل دریاها می روید. ولی از ارتفاع ۱۰۰۰ متر به بالا دیده نمی شود.
در ایران هم به صورت وحشی و به حالت خودرو می روید و مدتی است که در سطح شهرها کاشته می شود.
نام های دیگر و طبع و خواص اسطوقدوس ( اسطوخودوس )
خراما – اسطوخودوس – خیری دشتی – شاهسبرم رومی – آنس الا رواح – لاواند – ممسک الارواح – ضرم – زغیل – زغلنته – رزالذهب ; خیری – خزاما – خیری البر – خزامی – آلاله – آلاله تلخ – لاوند – گل لاوند – لاوند ولا – لاواند و لاورا – لاواند و لا اسپیکام – شاه اسپرم رومی – تروم
طبیعت و طبع اسطوقدوس گرم و خشک است.
ترکیبات و فواید دارویی اسطوقدوس ( اسطوخودوس )
ترکیب شیمیایی اسطوقدوس ; اسانس روغنی – اسانس اسپیک – اترهای لینالیل و ژیلانیل – ژرانیول – پینن – سینعول – تانن – فنکن – بورنعول.
خواص اسطوقدوس ( اسطوخودوس )
پنج گرم از نوع هندی اسطوقدوس را دم کنید و آب صاف کرده ی آن را بنوشید ;
لطیف کننده ی اعضای بدن، مقوی اعصاب و مفرح روح است، برای افرادی که در امور جزیی زود عصبانی می شوند بسیار مفید می باشد ; قوای مغزی و فکری را تقویت می نماید. دم کرده اسطوقدوس ، مقوی حافظه است ; و فراموشی را درمان می کند، درمان کننده ی وسواس، مالیخولیا، تشنج و استر خاء می باشد، عفونت های بدن را رفع می کند ; مقوی معده، معرق، صفرا بر و نیرو دهنده است، ضد انگل، ضد نفخ و ضد قولنج می باشد، کمی اشتها را برطرف می کند.
ادامه خواص دمنوش اسطوقدوس
درمان کننده ی آب آوردگی انساج در مراحل اولیه است، اختلالات کبدی و طحال را برطرف می سازد، حالت تهوع و ضعف عمومی را برطرف می کند ; طپش قلب مبتلایان به ناراحتی عصبی را رفع می کند ; لرزش و گریپ، آسم، صرع، سیاه سرفه و لارنژیت را درمان می کند، ترشحات مهبلی را را قطع می نماید ; سوء هضم های همراه با تخمیرات عفونی روده را برطرف می سازد. احساس کسالت عمومی را رفع می کند، فشار خون را کاهش می دهد، شیره ی معده را زیاد می کند ; ضد بیماری عصبی و بی خوابی می باشد، برای سرماخوردگی خوب است.
دیگر خواص دمکرده اسطوقدوس ( اسطوخدوس )
ده تا پنجاه گرم از اسطوقدوس هندی را در یک لتر آب جوش پانزده دقیقه دم کنید ;
آب آن را صاف کرده روزی دو فنجان از آن را صبح و عصر بنوشید ; بعد از صبحانه و قبل از شام نوشیده شود. مدر و صفرا بر است، حبس البلول را درمان می کند، عفونت های مجرای تنفس، درد گلو و آنژین را برطرف می سازد. مقوی بدن و دل و احشای جمیع قوای ظاهری و باطنی و مصفی روح است ; دلهره و خستگی های عصبی، بواسیر و زردی را درمان می کند.
بند آورنده ی خون است، کولیپ، فلج، حسبه یا تیفوعید، سردردهای مزمن و ضربه خوردگی های مغزی را درمان می کند.
عادت ماهیانه را تنظیم می نماید.
دیگر خواص اسطوقدوس
- هر روز بین صبحانه و ناهار و بین شام هر بار یک فنجان از دم کرده ی آن را بنوشید ; همچنین خشک آن را بسایید و بر کف سر بپاشید و سر را بپیچید یا کلاهی بر سر گذارید. عصبانیت را برطرف می سازد ; سر گیجه را رفع می کند و سر درد نیمه ی سر یا میگرن را درمان می کند.
- هر روز ۱۶گرم آن را نرم بکوبید ; با آب و عسل مخلوط کنید و بخورید ، زخم سر را درمان می کند.
- خواص جوشانده اسطوقدوس ; ده گرم آن را در یک لیوان آب بجوشانید، بعد آب صاف کرده ی آن را با ۲۵۰ گرم عسل مخلوط کنید و به تدریج بخورید ; سردردهای مزمن و میگرن را درمان می کند.
فواید درمانی ضماد اسطوقدوس
- صد گرم خشک اسطوقدوس را بکوبید ; در یک لیتر روغن زیتون مخلوط کرده و هشت روز در مقابل آفتاب بگذارید.
بعد هر روز موضع درد را با آن ماساژ دهید ; ورم و درد شصت پا یا نقرس را درمان می کند. - خواص اسطوقدوس برای ضربه دیدگی ; مالیدن و شست و شو با آب جوشانده ی گرم آن، برای درمان نقرس.
ناراحتی های روماتیسم ; کوبیدگی، در رفتگی های عضوی و خون مردگی ها مفید می باشد.
خواص اسانس اسطوقدوس ( اسطوخدوس )
حمام با آبی که حاوی اسانس اسطوقدوس باشد، ضد سرماخوردگی است ; اعصاب را آرام می کند، نیرو بخش است.
خارش و بیماری های قارچی اندام تناسلی را از بین می برد، ضد افسردگی و افکار پریشان است.
تعادل روحی را برقرار می سازد، سرخجه، مخملک و آبله را درمان می کند.
عوارض و مضرات اسطوقدوس ( اسطوخودوس )
تذکر ( مضرات اسطوقدوس ) ; کسانی که برای ناراحتی های ریه آن را مصرف می کنند، حتما باید همراه اسطوقدوس ; کتیرا و صمغ عربی مصرف نمایند.
کسانی که مبتلا به عطش یا آشفتگی هستند ; و همچنین اشخاص صفراوی مزاج باید آن را با سکنجبین بخورند.
