مشخصات و خواص کاسنی ; گیاهی است با نام علمی Cichorium از خانواده ی Compositae ، علفی و پایا . ساقه های آن در نوع صحراعی آن کوتاه و به اندازه ی نیم تا یک متر می باشد ; ولی اگر آن را پرورش دهند به دو متر نیز می رسد.
برگ های آن از یک طرف کرک دار است و بریدگی های عمیق دارد .
دیگر مشخصات گیاه کاسنی
گل های گیاه کاسنی آبی رنگ می باشد . دانه های آن فندقه ی کوچک ، دراز و چهار وجهی و رنگ آن خاکستری است . ریشه ی آن عمودی و ضخیم به ضخامت یک تا سه سانتی متر ; و درازی ده تا شصت سانتی متر می باشد که در بیخ گردن ریشه یعنی در محل رویش ساقه ، خط دایره ای شکلی به صورت یقه وجود دارد ; رنگ پوسته ی خارجی ریشه قهوه ای و رنگ داخل آن سفید است و شیرابه ی سفید رنگی دارد و عصاره یا جوشانده ی ریشه ی آن تلخ می باشد.
محل رویش کاسنی و دیگر مشخصات گیاه کاسنی
کاسنی به طور وحشی تقریبا در اغلب مناطق ایران می روید و در دامنه های البرز ; راه قزوین رشت ، رشت و لاهیجان ، اطراف تهران ، ارومیه ، فارس ، بلوچستان ، آبادان و خراسان انتشار دارد ; و به صورت خودرو و در باغ ها ، چمن زار ها ، و لب جوی های آب و در تمام مناطق معتدل دنیا می روید.
نام های دیگر کاسنی
کاسنی وحشی , کاسنی صحرایی , کاسنی تلخ , کسناج کونه یک ; آندیو , انطوبیا , امیرون , آجی مارول , هند بی , هند با , هند به , چیپوتیاعی ; شیریش , شکوریه , شکوریا , سیکوریا , سکونا , سرس , سیریس , طرخشقون
خواص دارویی برگ گیاه کاسنی
طبیعت آن ( طبع کاسنی ) سرد و تر است.
ترکیب شیمیایی برگ کاسنی : آب – پروتعین – مواد چرب – هیدرات های کربن – کلسیم – فسفر – آهن ، سدیم – پتاسیم – تیامین – رایبوفلاوین – نیاسین – گلوکوزید سیکوری عین – ماده ی رزینی به نام شیکورین.
در کاسنی ویتامین های : B , A و C در آن وجود دارد.
خواص درمانی برگ کاسنی
- بیست و پنج گرم از برگ کاسنی را در یک لیتر آب جوش دم کنید و آب صاف کرده ی آن را بنوشید . تونیک ، محلل و خنک کننده است ; درد کبد و درد معده را تسکین می دهد ، رفع عطش می کند ، قاعده آور است ; انسداد کیسه ی صفرا را درمان می کند و سنگ کیسه ی صفرا و سنگ مثانه را از بین می برد.
آب تازه ی برگ کاسنی را بگیرید و با سکنجبین مخلوط کرده و بخورید . تب های کهنه و مزمن را قطع می کند.- آن را همراه با ریشه اش به اندازه ی مساوی دم کنید و دو فنجان از آب آن را صبح ناشتا بنوشید یبوست معده را برطرف می کند.
- چهل روز ، هر روز یک لیوان آب برگ کاسنی تازه را بگیرید و به تدریج در طول روز بنوشید ; زکام در اثر مالاریا را درمان می کند ، درد قلب را تسکین می دهد ; تب سه یک یا تب مالت و زردی یا یرقان را درمان می کند ، گرفتی های کبد و طحال را باز می نماید ; برای استسقای گرم ، تقویت کبد ، تسکین حدت حرارت خون ، التهاب معده و پاک کردن مجرای ادرار و کلیه نافع است.
دیگر خواص درمانی برگ کاسنی
- اگر تازه ی برگ کاسنی را با سرکه بخورید ; مسکن صفرا است و اسهال های صفراوی را متوقف می کند.
- تازه ی آن را با نمک در در دهان بجوید ; آب ریزش از دهان را رفع می کند.
- اگر آب تازه ی آن را بگیرید و با سرکه یا دوشاب مخلوط کرده بر چشم بمالید ; ورم گرم چشم را درمان می کند و اگر تازه ی آن را بکوبید و پشت چشم ضماد کنید ; ورم ملتحمه و ورمی که از گرمی باشد و درد چشم را درمان می کند.
- مالیدن برگ کاسنی تنها و یا با سرکه برای سر دردهای گرم و صفراوی نافع است.
- آب تازه ی آن را بگیرید و با آرد جو خمیر کرده ضماد کنید; .برای خفقان ، تقویت قلب ، تحلیل ورم های گرم ، درد مفاصل گرم و نقرص گرم نافع است.
- برگ تازه ی کاسنی را با برگ خرفه ی تازه مخلوط کرده بکوبید ; و مثل حنا چند ساعت بر موضع ضماد کنید .باد سرخ را درمان می کند.
خواص تخم کاسنی در طب سنتی
طبیعت آن ( طبع تخم کاسنی ) سرد و خشک است.
ترکیب شیمیایی تخم کاسنی : در تخم کاسنی مس وجود دارد.
خواص درمانی تخم کاسنی
- هر روز صبح آب جوشانده ی آن را بنوشید. تب بر است ، چاک گوشه ی لب را درمان می کند ; ناراحتی های صفراوی و یرقان را برطرف می سازد.
- زنانی که به علتی حامله نمی شوند ; مقدار زیادی از آن را در باغچه ی منزل و اطراف محل سکونت خود بکارند و گاه گاهی دم کرده ی تخم آن را بنوشند ; نتیجه بخش است.
- خواص تخم کاسنی برای اشتها ; آن را با رازیانه به اندازه ی مساوی بجوشانید و آب آن را بنوشید ; اشتها را زیاد می کند.
- اگر دندان های آسیا ی شما درد می کند ، آن را با برگ بجوشانید و آبش را در دهان بگیرید ; درد ساکت می شود.
ریشه ی کاسنی
طبیعت آن ( طبع ریشه کاسنی ) گرم و خشک است.
ترکیب شیمیایی ریشه کاسنی ; مس , مواد قندی , تانن , لعاب , رزین , اسانس , پکتین ; لاکتو سین , اینتی بین , ارسنیک , گلو کوزید سی کوری عین.
خواص درمانی ریشه کاسنی
- خواص ریشه کاسنی برای معده ; بو داده ی آن را با قهوه ی ساییده مخلوط کرده و بخورید ; معده را تقویت می کند.
- پنجاه گرم از آن را بو دهید، بعد در یک لیتر اب جوش دم کنید ; و روزی دو فنجان آب آن را به نوبت صبح و عصر بنوشید ; ترشحات کیسه ی صفرا را زیاد می کند.
- هر روز بیست تا سی گرم از آن را خرد کنید و در یک لیتر آب بجوشانید ; و آب صاف کرده ی آن را در طول روز بنوشید ; ادرار را زیاد می کند ، خون را صاف می نماید ; برای رفع اخلاط مفید است ، سوء هاضمه و کم اشتهایی را برطرف می سازد ; تونیک و تب بر است و تب نوبه یا مالاریا را درمان می کند.
- ریشه کاسنی را بجوشانید ، بعد مقداری مستکی در آب صاف کرده ی آن حل کنید ; سپس با سکنجبین شیرین کرده و هر روز بخورید ; ضعف کبد در گرم مزاج ها را درمان می کند.
